200. rocznica utworzenia Uniwersytetu Warszawskiego

200_rocznica utworzenia Uniwersytetu Warszawskiego
Nominał 10 zł
metal:
Ag 925/1000
stempel:
lustrzany
średnica:
32,00 mm
masa:
14,14 g
brzeg (bok):
gładki
nakład:
do 20 000 szt.
Projektant monety: Dominika Karpińska-Kopiec
Emitent: NBP
Na rewersie monety złotej centralne miejsce zajmuje
godło Uniwersytetu Warszawskiego nad fragmentem
ozdobnej bramy głównej uczelni przy Krakowskim
Przedmieściu, po lewej stronie umieszczony jest ele-
ment budynku wydziałów Neofilologii i Lingwisty
–
ki Stosowanej przy ul. Dobrej. Na awersie znajduje
się górna część otwartej bramy głównej uczelni,
z umieszczonymi w jej niszach figurami Uranii
i Ateny.
Rewers monety srebrnej przedstawia wejście do ha-
llu katalogowego Biblioteki Uniwersyteckiej przy
ul. Dobrej. Po prawej stronie znajduje się otwarta
księga wieńcząca wejście do gmachu z łacińską sen-
tencją HINC OMNIA, po lewej – godło Uniwersytetu.
Na awersie widnieje logotyp obchodów dwusetlecia
Uniwersytetu wraz z przewodnim hasłem jubileuszu:
„Dwa stulecia / Dobry początek”.
Uniwersytet Warszawski obchodzi w 2016 r. jubile-
usz 200-lecia. Utworzony 19 listopada 1816 r. aktem
erekcyjnym cara Rosji i króla Polski, Aleksandra I,
rozpoczął swoją działalność w 1818 r., pod nazwą
Królewski Warszawski Uniwersytet. Kierowała nim
Rada Ogólna, na której czele stał Stanisław Staszic.
Godłem uczelni był orzeł biały w koronie, z rozwi-
niętymi skrzydłami, trzymający w szponach gałązkę
wawrzynu i palmy, otoczony pięcioma gwiazdami,
których liczba odpowiadała liczbie utworzonych
wydziałów: Prawa, Lekarskiego, Filozoficznego, Teo
–
logicznego oraz Nauk i Sztuk Pięknych. Po upad-
ku powstania listopadowego uczelnię zamknięto,
a cenne zbiory wywieziono do Petersburga.
Dzięki staraniom Aleksandra Wielkopolskiego
w 1862 r. uniwersytet reaktywowano pod nazwą
Szkoły Głównej, która funkcjonowała jedynie
do 1869 r. W jej miejsce powstał Uniwersytet
Cesarski, z wykładowym językiem rosyjskim, od
1905 r. powszechnie bojkotowany przez Polaków.
W 1915 r. reaktywowano polskojęzyczny Uniwer
–
sytet Warszawski, a studia po raz pierwszy mogły
podjąć kobiety. W międzywojniu UW stał się naj-
większą polską uczelnią z ponad 250 nauczycielami
akademickimi i 10 000 studentów. Wkrótce po zaję-
ciu stolicy przez Niemców w 1939 r. uczelnia została
zamknięta. W czasie okupacji działał uniwersytet
podziemny, w którego zajęciach w 1944 r. bra-
ło udział niemal 300 pracowników i ponad 3000
studentów. Podczas powstania warszawskiego te-
ren Uniwersytetu był miejscem walk powstańców
ze zgrupowania „Krybar”; po upadku powstania,
w którym poległo wielu pracowników i studentów
UW, budynki, wyposażenie i zbiory zostały w więk
–
szości zniszczone.
Uniwersytet wznowił działalność w 1945 r. Waż-
nym wydarzeniem w jego powojennej historii,
znanym szerzej jako Marzec 1968, były strajki
i manifestacje studentów nastawionych krytycznie
do ustroju, które zostały stłumione przez milicję.
W rezultacie uczelnia straciła wielu cennych pra-
cowników i studentów zmuszonych przez władze
PRL do emigracji. UW i jego absolwenci w istotny spo
–
sób przyczynili się do odzyskania przez Polskę wolności
i niepodległości po 1989 r.
Na Uniwersytecie studiowało 5 późniejszych nobli-
stów. Obecnie na uczelni kształci się ponad 48 000
studentów i doktorantów oraz pracuje 3500 pracow-
ników naukowych, którzy realizują największą liczbę
grantów badawczych w Polsce. Uczelnia prowadzi ba-
dania we wszystkich dyscyplinach nauk humanistycz-
nych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych.
Prof. dr hab. Aleksander Bursche (źródło:NBP)